طبیعت به واسطه دارا بودن گیاهان طبیعی اثربخش، از قرن های پیش به عنوان مهم ترین درمانگر بیماری ها و دردها مورد استفاده بوده است. این گیاهان موثر که عمدتا به نام گیاهان دارویی شناخته می شوند، داراي ترکیباتی در اندام های خود هستند که دارای اثربخشی دارویی بوده و علاوه بر مصرف مستقیم به عنوان دارو به واسطه خواص درمانی براي انسان و حیوانات، در صنعت داروسازی نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
آن چه مشخص است این است که در چند دهه اخیر با توجه به مشاهده عوارض جانبی داروهای مصنوعی، تمایل به مصرف گیاهان دارویی روند افزایشی پیدا کرده است. به طوری که برخی از قرن بیست و یکم به عنوان قرن مطالعه و بهره مندی مجدد از گیاهان دارویی نام می برند. در حال حاضر حدود یک سوم از تمامی داروهای مورد استفاده را داروهایی با منشاء طبیعی و گیاهی تشکیل می دهد. هر گیاه دارویی یک یا چندماده موثره دارد که با توجه به آن ماده موثره در تولید داروها مورد استفاده قرار می گیرد.
علاوه بر این از گیاهان دارویی و فراورده های آنها استفاده های متنوع دیگری نیز می شود. برای مثال از آنها در تمام دنیا عنوان نگهدارنده و طعم دهنده یا در تهیه دمنوش ها و نوشیدنی ها، استفاده می شود. همچنین استفاده از عصاره و اسانس گیاهان دارویی در صنایع آرایشی- بهداشتی و تهیه انواع خوشبوکننده ها، شامپوها و صابون ها و عطر و ادوکلن و فراورده های متعدد دیگر نیز مرسوم است.
انسان نخستین استفاده از گیاهان به عنوان دارو را از طریق مشاهده رفتار غریزی حیوانات آموخت. از آنجا که حیوانات به‌طور غریزی از برخی گیاهان برای درمان و التیام خود استفاده می‌کنند، انسان نیز به استفاده از گیاهان برای درمان خود روی آورد.
نکته جالب این است که گرچه استفاده از درمان های گیاهی روشی قدیمی است؛ اما تاریخچه درمان گیاهی و پیشرفت‌هایی که در این زمان رخ داده صحت این ادعا را ثابت می‌کند.
تاریخچه درمان به وسیله گیاهی
مصری‌های باستانی بنیان‌گذار پزشکی مدرن با استفاده از درمان گیاهی بودند که با گسترش درمان توسط گیاهان دارویی و سم‌ها، توانستند در این حیطه نام‌آور شوند. پاپیروس ابزرکه میان باستان شناسان شهرت ویژه ای دارد، حدود 3500 سال پیش نگاشته شده و در آن مجموعه‌ای از دستورات مصری ها برای درمان گیاهی ذکر شده است. اما کشورهای دیگری نیز در این زمینه پیشرو بوده اند؛ مانند ایران، چین و هند. در واقع این تمدن‌های بزرگ موفق شدند گام‌های تاثیرگذاری را در این زمینه بردارند.
در تاریخ کشور ما، نشانه‌های درمان گیاهی به کررات دیده شده است؛ اما متاسفانه در زمان حمله اسکندر به ایران بسیاری از این اسناد نابود شد. با توجه به لوح‌های گلی کشف شده در بنای تخت جمشید، یکی از مهم‌ترین مباحث در طب سنتی یعنی اخلاط مزاج، توسط ایرانیان آن دوره کشف شده بود.
درمان گیاهی یکی از بخش های طب سنتی محسوب می شود. طب سنتی بخش های دیگری مثل دم‌نوش‌ها، ترکیبات دارویی، اصلاح سبک زندگی، اصول حفظ سلامتی و روش‌های مداخله‌ای (حجامت، فصد، ماساژ و…) را نیز شامل می شود. اما نکته مهم این است که درمان گیاهی در واقع پایه اصلی طب سنتی است. درمانی که جادوی طبیعت را در مقابله با بیماری ها و عارضه ها در اختیار انسان قرار داده تا هم به صورت طبیعی و هم با استخراج مواد موثره آن، از خواص شگفت انگیزش بهره مند شویم.